Vệ tinh khí hậu ERS-2 của Châu Âu đã bốc cháy trên Thái Bình Dương trong quá trình quay trở lại không kiểm soát sau 30 năm bay trên quỹ đạo. Không có thiệt hại do các mảnh vỡ rơi xuống được báo cáo.

Ảnh minh họa vệ tinh ERS-2 của ESA trên quỹ đạo Trái đất. (Ảnh: ESA)

Vệ tinh nặng 2.290 kg không còn tồn tại đã rơi xuống Trái đất một cách không kiểm soát sau ba thập kỷ ở trong vũ trụ.

Sau khi từ từ rơi xuống Trái đất trong hơn 12 năm, vệ tinh ERS-2 của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đã quay trở lại bầu khí quyển Trái đất ngày 21/2, bốc cháy trên một vùng xa xôi của Bắc Thái Bình Dương, nằm giữa Alaska và Hawaii. Không có thiệt hại về tài sản nào được báo cáo và không rõ liệu có mảnh vỡ nào còn sót lại sau vụ nổ bốc lửa trong bầu khí quyển hay không.

Vệ tinh nghiên cứu khí hậu Trái đất được phóng vào năm 1995 cho đến khi ngừng hoạt động vào năm 2011, là một trong hàng trăm mảnh rác vũ trụ sẽ rơi trở lại Trái đất trong năm nay. Theo ESA, hầu hết các mảnh rác vũ trụ quay trở lại bầu khí quyển Trái đất đều có chiều ngang nhỏ hơn 1 mét, hầu như không gây rủi ro cho người hoặc tài sản trên mặt đất.

Các quan chức ESA viết trong bản cập nhật rằng: “Rủi ro liên quan đến việc vệ tinh quay trở lại là rất thấp”.

Bởi vì phần lớn bề mặt Trái đất được bao phủ bởi nước hoặc không có người ở nên khả năng bị các mảnh rác vũ trụ rơi trúng một vật thể nào đó là rất nhỏ. ESA trước đây cho biết, tỷ lệ đó nhỏ hơn 10 triệu lần so với nguy cơ bị sét đánh hàng năm.

Hành trình quay trở lại Trái đất của ERS-2 bắt đầu bằng hoạt động phá hủy quỹ đạo có chủ ý vào năm 2011. Vệ tinh không còn tồn tại này đã đốt lượng nhiên liệu còn lại của nó để hạ thấp độ cao trước đó là 785 km xuống còn 573 km so với Trái đất, đưa nó ra ngoài đường đi của các vệ tinh đang hoạt động và tăng cơ hội rời khỏi quỹ đạo của nó.

Quá trình hạ xuống này lúc đầu diễn ra chậm, nhưng vào tháng 1 năm nay, nó tăng tốc đáng kể, vệ tinh rơi với tốc độ trên 10 km/ngày.

ERS-2 đã từng là vệ tinh quan sát Trái đất tiên tiến nhất

Vào thời hoàng kim, ERS-2 là vệ tinh quan sát Trái đất tiên tiến nhất từng được ESA phóng. Được trang bị các cảm biến để theo dõi Trái đất, nó cung cấp cho các nhà khoa học dữ liệu quan trọng về khí hậu nóng lên của Trái đất.

Mirko Albani, người đứng đầu ESA cho biết: “Nó đã cung cấp cho chúng tôi những hiểu biết mới về hành tinh của chúng ta, tính chất hóa học của bầu khí quyển, hoạt động của các đại dương và tác động của hoạt động của con người đối với môi trường của chúng ta - tạo ra những cơ hội mới cho nghiên cứu và ứng dụng khoa học”.

Vệ tinh của ESA chỉ là một trong nhiều mảnh rác vũ trụ được thu hồi đã gây chú ý trong những năm gần đây. Bốn trong số tên lửa đẩy Trường Chinh 5B của Trung Quốc đã rơi xuống Trái đất trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2022, tạo ra những mảnh vụn rơi xuống Bờ Biển Ngà, Borneo và Ấn Độ Dương. Vào tháng 12 năm 2023, một tên lửa đẩy Trường Chinh khác đã hạ cánh gần nhà một người dân ở khu vực Quảng Tây, Trung Quốc.

Và vào năm 2021 và 2022, các mảnh vỡ từ tên lửa SpaceX rơi xuống đã rơi xuống một trang trại ở bang Washington và một trang trại cừu ở Australia.

Các cơ quan vũ trụ cố gắng theo dõi hơn 30.000 mảnh lớn nhất của rác vũ trụ, nhưng nhiều mảnh khác quá nhỏ để có thể theo dõi.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, hơn 9.300 tấn (8.440 tấn) rác vũ trụ quay quanh Trái đất – bao gồm các vệ tinh không hoạt động và các mảnh của tầng tên lửa đã qua sử dụng – tạo ra ô nhiễm ánh sáng xung quanh khiến các hiện tượng không gian ở xa khó phát hiện hơn. Những vật thể này cũng gây ra mối đe dọa cho Trạm vũ trụ quốc tế và các tàu vũ trụ có phi hành đoàn.